US Federal Standard 209E, znany jako FS 209E, to standard stosowany do klasyfikacji pomieszczeń czystych (cleanroom) i środowisk kontrolowanych. Został opracowany przez Amerykańską Administrację Usług Ogólnych (General Services Administration) i określał wymagania dotyczące pomieszczeń czystych na podstawie koncentracji cząstek w powietrzu mierzonych w stopach sześciennych.
Choć standard FS 209E został zastąpiony przez międzynarodowy standard ISO 14644-1, wciąż jest istotnym punktem odniesienia w kontekście pomieszczeń czystych.
Kluczowe cechy FS 209E
Klasyfikacja czystości powietrza: Standard klasyfikował pomieszczenia czyste na podstawie liczby cząstek o określonej wielkości przypadających na 1 stopę sześcienną powietrza. Klasy były oznaczane jako:
Nazwa klasy | Granice klas | ||||||||||
0,1 um | 0,2 um | 0,3um | 0,5 um | 5 um | |||||||
Jedn. obj | Jedn. Obj | Jedn. obj | Jedn. obj | Jedn. obj | |||||||
SI | Angielska | m3 | ft3 | m3 | ft3 | m3 | ft3 | m3 | ft3 | M3 | ft3 |
M 1 | 350 | 9,91 | 75,7 | 2,14 | 30,9 | 0,875 | 10,0 | 0,283 | – | – | |
M 1,5 | 1 | 1240 | 35,0 | 265 | 7,50 | 106 | 3,00 | 35,3 | 1,00 | – | – |
M 2 | 3500 | 99,1 | 757 | 21,4 | 309 | 8,75 | 100 | 2,83 | – | – | |
M 2,5 | 10 | 12400 | 350 | 2650 | 75,0 | 1060 | 30,0 | 353 | 10,0 | – | – |
M 3 | 35000 | 991 | 7570 | 214 | 3090 | 87,5 | 1000 | 28,3 | – | – | |
M 3,5 | 100 | – | – | 26500 | 750 | 10600 | 300 | 3530 | 100 | – | – |
M 4 | – | – | 75700 | 2140 | 30900 | 875 | 10000 | 283 | – | – | |
M 4,5 | 1 000 | – | – | – | – | – | – | 353000 | 1000 | 247 | 7,00 |
M 5 | – | – | – | – | – | – | 100000 | 2830 | 618 | 17,5 | |
M 5,5 | 10 000 | – | – | – | – | – | – | 353000 | 10000 | 2470 | 70,0 |
M 6 | – | – | – | – | – | – | 1000000 | 28300 | 6180 | 175 | |
M 6,5 | 100 000 | – | – | – | – | – | – | 3530000 | 100000 | 24700 | 700 |
M 7 | – | – | – | – | – | – | 10000000 | 283000 | 61800 | 1750 |
Im niższa liczba klasy, tym bardziej czyste powietrze (mniej cząstek).
Norma ta wprowadzała podział na klasy znormalizowane i dopuszczała alternatywne klasy czystości powietrza dla czystych pomieszczeń i czystych stref w oparciu o określone stężenia cząstek zwieszonych w powietrzu. Opisuje ona metody weryfikacji czystości powietrza i wymagania ustanowienia planu monitorowania czystości powietrza. Podaje ona również metodę określania i opisywania stężeń bardzo drobnych cząstek. Norma nie określa właściwości fizycznych i chemicznych cząsteczek zawieszonych w powietrzu. Nie podaje także zależności pomiędzy stężeniem cząstek zawieszonych w powietrzu a stężeniem mikroorganizmów unoszących się w powietrzu.
Zakres wielkości cząstek: Standard uwzględniał cząstki o wielkości od 0,1 do 5 mikrometrów.
Zastosowanie: FS 209E był szeroko stosowany w przemyśle farmaceutycznym, mikroelektronice, biotechnologii oraz w innych branżach wymagających środowisk o bardzo wysokim poziomie czystości.
Następca FS 209E
W 2001 roku standard FS 209E został wycofany i zastąpiony przez międzynarodowy standard ISO 14644-1, który stosuje metryczny system jednostek (cząstki na metr sześcienny zamiast na stopę sześcienną) i oferuje bardziej wszechstronny sposób klasyfikacji pomieszczeń czystych.
Mimo to FS 209E wciąż jest używany w niektórych miejscach jako odniesienie historyczne lub w starszych dokumentacjach technicznych.