Norma ISO 14644 określa klasy czystości pomieszczeń i stref czystych na podstawie ilości cząstek zanieczyszczeń w powietrzu. Jest ona powszechnie stosowana w przemyśle farmaceutycznym, elektronicznym, lotniczym i w innych dziedzinach wymagających kontrolowanego środowiska. Klasy czystości w ISO 14644 są oznaczane liczbami (np. ISO 1, ISO 2, ISO 3 itd.) i opisują dopuszczalną ilość cząstek zanieczyszczeń na metr sześcienny powietrza.
Klasy czystości wg ISO 14644-1
Każda klasa definiuje maksymalną liczbę cząstek w powietrzu w zależności od ich wielkości (średnicy cząstek w mikrometrach – µm):
Przykładowe wartości:
| Klasa ISO | 0,1 µm | 0,2 µm | 0,3 µm | 0,5 µm | 1 µm | 5 µm |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ISO 1 | 10 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| ISO 2 | 100 | 24 | 10 | 4 | 0 | 0 |
| ISO 3 | 1 000 | 237 | 102 | 35 | 8 | 0 |
| ISO 4 | 10 000 | 2 370 | 1 020 | 352 | 83 | 0 |
| ISO 5 | 100 000 | 23 700 | 10 200 | 3 520 | 832 | 29 |
| ISO 6 | 1 000 000 | 237 000 | 102 000 | 35 200 | 8 320 | 293 |
| ISO 7 | – | – | – | 352 000 | 83 200 | 2 930 |
| ISO 8 | – | – | – | 3 520 000 | 832 000 | 29 300 |
| ISO 9 | – | – | – | 35 200 000 | 8 320 000 | 293 000 |
Opis tabeli:
- Liczby wskazują maksymalną dopuszczalną ilość cząstek na metr sześcienny powietrza o danej wielkości.
- Im niższa klasa (np. ISO 1), tym bardziej restrykcyjne wymagania dotyczące czystości powietrza.
Maksymalne stężenia dla poszczególnych cząstek w danej klasie można określić ze wzoru :
Cn=10N * (0,1 / D)2,08
gdzie:
Cn – maksymalne stężenie cząstek zawieszonym w m3 powietrza o rozmiarach równych i większych niż D,
D – rozmiar rozpatrywanych cząstek w mikrometrach,
N – nazwa klasy czystości według ISO nie przekraczając klasy 9. Można wyznaczać klasy pośrednie z dokładnością do 0,1.
Poniżej pokazano graficzną formę podziału na klasy czystości. Wykres oparty jest na obliczeniach wykonanych na podstawie wzoru przedstawionego powyżej.
Praktyczne zastosowanie klas czystości:
- ISO 1-3: Laboratoria półprzewodników, produkcja układów scalonych.
- ISO 4-5: Branża farmaceutyczna (płyny/leki do iniekcji), produkcja leków i szczepionek, pomieszczenia do montażu urządzeń optycznych.
- ISO 6-8: Branża farmaceutyczna (leki oralne), przemysł spożywczy, kosmetyczny, produkcja urządzeń medycznych.
- ISO 9: Odpowiada standardowym pomieszczeniom bez specjalnych wymagań dotyczących czystości.
